Doç. Dr. Coşkun Erüz, Karadeniz ekmek kültürünün geçmişte bölgede yaygın olan buğday, arpa ve çavdar tarımı sayesinde geliştiğini belirtti. “Trabzon ve Karadeniz’de ekmek kültürü, Avrupa’daki Alp köyleriyle büyük benzerlik taşıyor. Ancak biz kültürü kaybettik, seranderler, değirmenler ve taş fırınlar yıkıldı,” dedi. Erüz, bu durumun yöresel gastronomi ve kültürel miras açısından büyük kayıp olduğunu vurguladı.
Avrupa’da Geleneksel Ekmeğe Devlet Desteği
Avusturya’nın Alp köylerinde hâlâ çavdar ekimi yapılmakta, un değirmenleri aktif ve taş fırınlarda mayalı ekmek geleneği sürdürülüyor. Doç. Dr. Erüz, “Avrupalılar ekmek kültürünü koruyor ve devlet destekliyor. Bizim ise geçmişteki değirmenlerimizi ve fırınlarımızı koruma konusunda yeterli çabamız olmadı,” dedi. Kültürel değerlerin korunmasında devlet desteğinin önemine dikkat çekti.
Karadeniz’de Kültür Kaybının Nedenleri
Erüz’e göre, Karadeniz’de ekmek kültürünün kaybolmasının temel nedeni modernleşme ve geleneksel üretim araçlarının yıkılması. Seranderlerin ve taş değirmenlerin yok edilmesi, köylülerin büyük çoğunluğunun ekmek üretiminden uzaklaşmasına yol açtı. Ayrıca, yöresel üretim yöntemlerinin teşvik edilmemesi de kültür kaybını hızlandırdı.
Gelecek İçin Ne Yapılabilir?
KTÜ’lü akademisyen, “Bölgede ekmek kültürünü yeniden canlandırmak için yerel yönetimler, sivil toplum kuruluşları ve devlet iş birliği yapmalı. Geleneksel değirmenler restore edilmeli, taş fırınlar halkın kullanımına açılmalı,” ifadelerini kullandı. Böylece hem kültürel miras korunacak hem de turizm açısından yeni bir değer yaratılmış olacak.